Ὁ μυστικὸς κῆπος τῆς Ῥωμιοσύνης«Καλὸ εἶναι νὰ ὑπάρχεις, ἀλλὰ νὰ ζεῖς εἶναι ἄλλο πρᾶγμα»
Bυζαντινοπρεπὲς καὶ λαϊκότροπο ὕφος.
Ἡ λειτουργικὴ Εἰκὼν ἔχει θεολογικὴν ἔνοιαν.
Τὸ ναΰδριο. Λειτουργική τέχνη όπως την δίδαξε ο Κόντογλου.
Oἱ ἁγιογράφοι μεταχειρίζονται πολλάκις λόγια θρησκευτικὰ καὶ θεολογικά, ὡς εἶναι διὰ παράδειγμα τὰ ἀκόλουθα: «γράψον τὰ ψυμμιθίας ὄχι μὲ μόνον ἄσπρον, ἀλλὰ μὲ ὀλίγην ὤχραν, διὰ νὰ εἶναι ταπειναὶ καὶ κατανυκτικαί»,ἢ «οἱ βαφὲς ἔχουν οὕτω πολλὴν γλυκύτητα καὶ εὐσέβειαν», κ.ἄ.
«Σὲ βεβαιώνω πὼς αἰσθάνομαι στεναχώρια καὶ θλίψη ὅποτε δημοσιευθεῖ τίποτα γιὰ μένα. Ἀνέκαθεν ἀπέφευγα τὰ δοξάρια. Πολὺ φτηνὸ πράγμα. Ἀφοῦ εἶπα πολλὲς φορὲς νὰ μὴ γράψω πιὰ νὰ μὲ ξεχάσουν. Τί ὄμορφο πράγμα νὰ ζεῖς ξεχασμένος!»[1]. Ναί· ξεχασμένος ἀλλὰ καὶ χαρούμενος, γιατὶ ὅπως λὲς «ἡ χαρὰ ἡ ἀληθινὴ εἶναι μία θέρμη τῆς διάνοιας καὶ ἐλπίδα τῆς καρδιᾶς ποὺ τὶς ἀξιώνονται ὅσοι θέλουνε νὰ μὴν τοὺς ξέρουνε οἱ ἄνθρωποι, γιὰ νὰ τοὺς ξέρει ὁ Θεός».
ΠΡΟΣΕΥΧΗ! Ἦταν ὁ ἄνθρωπος τῆς ἀδιάλειπτης προσευχῆς, ὄχι μόνο γιατὶ προσευχόταν ἢ ἔψελνε συνεχῶς τὴν ὥρα, ποὺ ζωγράφιζε, ἀλλὰ γιατὶ ποτὲ δὲν τὸν ἄφησε ἡ μνήμη τοῦ Θεοῦ, καὶ εἴτε μιλοῦσε, εἴτε ζωγράφιζε, εἴτε ἔγραφε, τὸ ἔκανε γιὰ τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ καὶ γιὰ νὰ δοῦν φῶς τὰ ἀδέλφια του, ποὺ πασπάτευαν ἀπελπιστικὰ στὸ σκοτάδι. «Εἶναι μεγάλο πράγμα νὰ μπορεῖς νὰ μιλᾶς στὸν Θεὸ τὴν ὥρα ποὺ δουλεύεις! Ἂς εἶσαι εὐλογημένος, Κύριε». Ἡ εὐγνωμοσύνη τοῦ ξεχείλιζε σ᾿ ὅλα τὰ γραψίματά του, γιὰ ὅλα ὅσα τοῦ ἔδωσε ὁ Θεός, εὐχάριστα καὶ δυσάρεστα. Τὸν γέμιζε ἡ ἐπικοινωνία του μὲ τὸν Θεό. «Μὴ σκέπτεσαι τόσο πολύ», ἔγραψε στὸν Α.Κ.. «Προσεύχου καὶ συγκέντρωσε τὸν ἑαυτό σου... Πόσο ἁπλὰ εἶναι τὰ πράγματα γιὰ ὅποιον ἔχει πίστη καὶ μπερδεμένα γιὰ ὅποιον δὲν ἔχει... Ἐν τῇ "διανοήσει" οὐκ ἔστι μετάνοια... Οἱ τέτοιοι θὰ ἀπομείνουν γιὰ πάντα ἔξω ἀπὸ τὴν αὐλὴ τῶν ἁπλῶν προβάτων. Αὐτοὶ ἔχουν ἀνάγκη ἀπὸ "προβλήματα" κι ὄχι ἀπὸ σωτηρία. Πίστις τίποτα».
Ἡ πάντιμος τέχνη τῆς Εἰκονογραφίας τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, εἶναι μία ἱερὰ τέχνη καὶ λειτουργική, ὅπως εἶναι ὅλαι αἱ ἐκκλησιαστικαὶ τέχναι, ὅπου ἔχουν σκοπὸν πνευματικόν.
Ψυχὴ ἀνήσυχη ὅπως εἶναι, ξεπηδᾶ ἀπὸ μέσα τοῦ ὡς ἀνάγκη ὕπαρξης καὶ ἐπικοινωνίας τόσο ἡ λογοτεχνία ὅσο καὶ ἡ ἁγιογραφία, σὲ μιὰ φυσικὴ μορφὴ ἔκφρασης περασμένη ἀπὸ τὸ φίλτρο τῆς Ρωμηοσύνης. Τὸ γεγονὸς ὅτι ἀγάπησε πολὺ τὸ Ἅγιον Ὄρος μαρτυρεῖ ἀκριβῶς αὐτὸν τὸν ἴδιο τρόπο ὕπαρξης μὲ τοὺς ἀθωνίτες Πατέρες. «Περνῶ εὐτυχισμένες μέρες. Γαλήνη, εἰρήνη, καταμόναχος. Τὰ παραθύρια μέρα - νύχτα ἀνοιχτά. Δροσιὰ καὶ φῶς. Τ᾿ ἀρχονταρίκι εἶναι δικό μου ὁλάκερο. Ἕνας ἁπλόχερος καὶ χαμηλοτάβανος βυζαντινὸς ὀντάς, μὲ δυὸ παμπάλαιες τεσσεράγκωνες κολόνες καὶ μ᾿ ἕνα ταβάνι πλουμισμένο μὲ παλιὲς ζουγραφιὲς ποὺ παρασταίνουνε πουλιά, ἄνθια καὶ φροῦτα... Ἐδῶ μέσα εἰρηνεύω. Πότε ζωγραφίζω, πότε γράφω, πότε συλλογιέμαι. Εἶμαι στὴν ἡσυχία μου. Δόξα σοι ὁ Θεός!... Τὴ νύχτα τ᾿ ἀηδόνια τραγουδᾶνε μὲ πάθος. Κι ὡς ἐδῶ λοιπὸν ἔχει ἔρτει ὁ ἔρωτας!...
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ.
Μνημειῶδες ἔργο του «Ἔκφραση τῆς Βυζαντινῆς Ἁγιογραφίας (μὲ 1100 σελίδες, 500 σχέδια καὶ 250 ὁλοσέλιδες πολύχρωμες καὶ μονόχρωμες εἰκόνες σὲ μία ὑπέροχη ἔκδοση τοῦ ἐκδοτικοῦ οἴκου «Ἀστήρ»), μὲ τὸ ὁποῖο διδάσκει τὴν πάντιμη Τέχνη καὶ τὴν Τεχνικὴ τῆς ἁγιογραφίας».
http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/fwths_kontogloy/index.htm
Ἡ λειτουργικὴ Εἰκὼν ἔχει θεολογικὴν ἔνοιαν.
Τὸ ναΰδριο. Λειτουργική τέχνη όπως την δίδαξε ο Κόντογλου.
Oἱ ἁγιογράφοι μεταχειρίζονται πολλάκις λόγια θρησκευτικὰ καὶ θεολογικά, ὡς εἶναι διὰ παράδειγμα τὰ ἀκόλουθα: «γράψον τὰ ψυμμιθίας ὄχι μὲ μόνον ἄσπρον, ἀλλὰ μὲ ὀλίγην ὤχραν, διὰ νὰ εἶναι ταπειναὶ καὶ κατανυκτικαί»,ἢ «οἱ βαφὲς ἔχουν οὕτω πολλὴν γλυκύτητα καὶ εὐσέβειαν», κ.ἄ.
«Σὲ βεβαιώνω πὼς αἰσθάνομαι στεναχώρια καὶ θλίψη ὅποτε δημοσιευθεῖ τίποτα γιὰ μένα. Ἀνέκαθεν ἀπέφευγα τὰ δοξάρια. Πολὺ φτηνὸ πράγμα. Ἀφοῦ εἶπα πολλὲς φορὲς νὰ μὴ γράψω πιὰ νὰ μὲ ξεχάσουν. Τί ὄμορφο πράγμα νὰ ζεῖς ξεχασμένος!»[1]. Ναί· ξεχασμένος ἀλλὰ καὶ χαρούμενος, γιατὶ ὅπως λὲς «ἡ χαρὰ ἡ ἀληθινὴ εἶναι μία θέρμη τῆς διάνοιας καὶ ἐλπίδα τῆς καρδιᾶς ποὺ τὶς ἀξιώνονται ὅσοι θέλουνε νὰ μὴν τοὺς ξέρουνε οἱ ἄνθρωποι, γιὰ νὰ τοὺς ξέρει ὁ Θεός».
ΠΡΟΣΕΥΧΗ! Ἦταν ὁ ἄνθρωπος τῆς ἀδιάλειπτης προσευχῆς, ὄχι μόνο γιατὶ προσευχόταν ἢ ἔψελνε συνεχῶς τὴν ὥρα, ποὺ ζωγράφιζε, ἀλλὰ γιατὶ ποτὲ δὲν τὸν ἄφησε ἡ μνήμη τοῦ Θεοῦ, καὶ εἴτε μιλοῦσε, εἴτε ζωγράφιζε, εἴτε ἔγραφε, τὸ ἔκανε γιὰ τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ καὶ γιὰ νὰ δοῦν φῶς τὰ ἀδέλφια του, ποὺ πασπάτευαν ἀπελπιστικὰ στὸ σκοτάδι. «Εἶναι μεγάλο πράγμα νὰ μπορεῖς νὰ μιλᾶς στὸν Θεὸ τὴν ὥρα ποὺ δουλεύεις! Ἂς εἶσαι εὐλογημένος, Κύριε». Ἡ εὐγνωμοσύνη τοῦ ξεχείλιζε σ᾿ ὅλα τὰ γραψίματά του, γιὰ ὅλα ὅσα τοῦ ἔδωσε ὁ Θεός, εὐχάριστα καὶ δυσάρεστα. Τὸν γέμιζε ἡ ἐπικοινωνία του μὲ τὸν Θεό. «Μὴ σκέπτεσαι τόσο πολύ», ἔγραψε στὸν Α.Κ.. «Προσεύχου καὶ συγκέντρωσε τὸν ἑαυτό σου... Πόσο ἁπλὰ εἶναι τὰ πράγματα γιὰ ὅποιον ἔχει πίστη καὶ μπερδεμένα γιὰ ὅποιον δὲν ἔχει... Ἐν τῇ "διανοήσει" οὐκ ἔστι μετάνοια... Οἱ τέτοιοι θὰ ἀπομείνουν γιὰ πάντα ἔξω ἀπὸ τὴν αὐλὴ τῶν ἁπλῶν προβάτων. Αὐτοὶ ἔχουν ἀνάγκη ἀπὸ "προβλήματα" κι ὄχι ἀπὸ σωτηρία. Πίστις τίποτα».
Ἡ πάντιμος τέχνη τῆς Εἰκονογραφίας τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, εἶναι μία ἱερὰ τέχνη καὶ λειτουργική, ὅπως εἶναι ὅλαι αἱ ἐκκλησιαστικαὶ τέχναι, ὅπου ἔχουν σκοπὸν πνευματικόν.
Ψυχὴ ἀνήσυχη ὅπως εἶναι, ξεπηδᾶ ἀπὸ μέσα τοῦ ὡς ἀνάγκη ὕπαρξης καὶ ἐπικοινωνίας τόσο ἡ λογοτεχνία ὅσο καὶ ἡ ἁγιογραφία, σὲ μιὰ φυσικὴ μορφὴ ἔκφρασης περασμένη ἀπὸ τὸ φίλτρο τῆς Ρωμηοσύνης. Τὸ γεγονὸς ὅτι ἀγάπησε πολὺ τὸ Ἅγιον Ὄρος μαρτυρεῖ ἀκριβῶς αὐτὸν τὸν ἴδιο τρόπο ὕπαρξης μὲ τοὺς ἀθωνίτες Πατέρες. «Περνῶ εὐτυχισμένες μέρες. Γαλήνη, εἰρήνη, καταμόναχος. Τὰ παραθύρια μέρα - νύχτα ἀνοιχτά. Δροσιὰ καὶ φῶς. Τ᾿ ἀρχονταρίκι εἶναι δικό μου ὁλάκερο. Ἕνας ἁπλόχερος καὶ χαμηλοτάβανος βυζαντινὸς ὀντάς, μὲ δυὸ παμπάλαιες τεσσεράγκωνες κολόνες καὶ μ᾿ ἕνα ταβάνι πλουμισμένο μὲ παλιὲς ζουγραφιὲς ποὺ παρασταίνουνε πουλιά, ἄνθια καὶ φροῦτα... Ἐδῶ μέσα εἰρηνεύω. Πότε ζωγραφίζω, πότε γράφω, πότε συλλογιέμαι. Εἶμαι στὴν ἡσυχία μου. Δόξα σοι ὁ Θεός!... Τὴ νύχτα τ᾿ ἀηδόνια τραγουδᾶνε μὲ πάθος. Κι ὡς ἐδῶ λοιπὸν ἔχει ἔρτει ὁ ἔρωτας!...
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ.
Μνημειῶδες ἔργο του «Ἔκφραση τῆς Βυζαντινῆς Ἁγιογραφίας (μὲ 1100 σελίδες, 500 σχέδια καὶ 250 ὁλοσέλιδες πολύχρωμες καὶ μονόχρωμες εἰκόνες σὲ μία ὑπέροχη ἔκδοση τοῦ ἐκδοτικοῦ οἴκου «Ἀστήρ»), μὲ τὸ ὁποῖο διδάσκει τὴν πάντιμη Τέχνη καὶ τὴν Τεχνικὴ τῆς ἁγιογραφίας».
http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/fwths_kontogloy/index.htm
Το Ιερό Πηδάλιο είναι το βιβλίο που περιέχει όλους τους έγκυρους Κανόνες της Ορθόδοξης Εκκλησίας, μαζί με ερμηνεία. Γράφτηκε από τον άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη.
Ενδεικτικές είναι οι κατευθύνσεις των Κανόνων του Πηδαλίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου